Zehirli Ok

Sanal alem; sonu belli olmayan yolculuk




Modern zaman kumarhaneleri

Başarılı bir üniversite öğrencisi olan A.Ö., gelişen teknolojiye ayak uydurabilmek ve internetten faydalanabilmek için kaldıkları bekar evine arkadaşları ile ortak bilgisayar alır. Maddi durumu yerinde sayılacak bir ailenin çocuğu olan A.Ö. ev arkadaşlarıyla internette rastgele buldukları siteleri dolaşmaya başlar. Derken, sanal kumar sitelerini keşfeder. Önceleri zaman geçirmek için kumar sitelerine giren A.Ö., zamanla babasının gönderdiği tüm paraları buraya kaptırmaya ve okulundan uzak kalmaya başlar.

Gelişen teknolojiyi yakalamak için bilgisayar alan A.Ö.ye, internet, sanal kumarhanelerin kapısını açmış ve onu bağımlı hale getirmiştir. A.Ö. kendisinin kumar bağımlısı olup olmadığı konusunda emin değil,
“Doktora da gitmedim çünkü ailemin ve arkadaşlarımın duymasından çekindim”
diyor. Ancak, söyledikleri onun bağımlılık aşamasında olduğunu gösteriyor. “Akşamdan başlayıp bir sonraki akşama değin süren oynamalar oluyordu.

Bu oturmalarda bir kerede en çok kaybettiğim miktar beş yüz dolardı” şeklinde konuşuyor. “ Kredi hesabıma bir kaç kez para aktarıldığı oldu. Yani bir kaç kez kazandığım oldu. Ama çoğunlukla kaybettim” diyen A.Ö., bu durumdan kurtulmanın yolunu kredi kartını iptal ettirmekte bulmuş. Durumunu
“Ama sigara içen bir insanın sigara istemesi gibi oynama isteği oluyor bazen”
sözleriyle anlatan A.Ö., şimdiye değin toplam ne kadar kaybettiği konusunda rakam veremiyor. Tüm bu gerçekler kumarhanelerin kapatılmasıyla kumarın bertaraf edilmediğini gösterdi. Ve kapatılanların yerini internetteki kumar siteleri aldı. Türkiye’de kumarhane yasak. Ancak, milyonlarca Türk “tıklıyor” kolayca sanal kumarhanenin kapılarından giriveriyor. Evde ya da internet kafede oturup, yalnız ya da arkadaşlarıyla, zaman zaman da ebevenyleriyle sanal kumarhanenin kapısını tıklayan Türkler, 21, Rulet, Poker oynayabiliyor, dünyanın dört bir yanındaki futbol, basketbol, at yarışı, boks, tenis maçları için iddiaya girebiliyor.








Sanal kartlar revaçta




Kumar sitelerinin büyük çoğunluğu yurtdışı kaynaklı. Ancak Türk pazarının büyüklüğü yabancı bahis ve kumar şirketlerinin iştahını kabartıyor. Siteler birbiri ardına Türkçe’ye geçiyor. Türkçe bahis ya da kumar oynatan sitelerin sayısı artık yüzlerle ifade ediliyor.


Sanal kumarcıların yakından tanıdığı ünlü playtech yazılımlı kumarhaneler, kameralı canlı oyunlarında kullandığı bayan kurupiyerleri ile çok popüler. Bu kumarhanelerde ekstra bonuslar da mevcut. Bu tür kumarhaneler, o ay içinde kredi kartı dışında yatırılan her paraya bonus veriyor. Bu sayede kredi kartına ödeyecekleri işlem komisyonlarını oyunculara dağıtıyorlar.

İnternetteki ticaret hacmini yansıtan rakamlardaki sıfırların bolluğunun gizlediği bir sır var. O toplamın içinde ihmal edilmeyecek kadar büyük bir dilimi pornografi sektörü oluşturuyor. İnternet teknolojilerinin en iyi kullanıldığı sitelerin başında da yine onlar yer alıyor.


Bankalar da kazanıyor

Yapılan araştırmalara göre internette oynanan kumarın yıllık cirosu 2 milyar doları geçmiş durumda. Sektörün lideriyse Cebelitarık merkezli bir şirket olan IGlobalMedia. Britanya’ya bağlı 27 bin nüfuslu küçük bir vergi cenneti olan Cebelitarık, devlet politikası olarak internet kumarhanelerine destek veriyor. 1997 yılında kurulan ve 2001 yılında açtığı Party Poker sitesiyle bu sektöre giren IGlobalMedia bugün sahip olduğu dört dev markayla pazarın yüzde 55’ini elinde tutmanın keyfini sürüyor. 4 milyar dolar değer biçilen firmanın Yönetim Kurulu Başkanı Richard Segal geçtiğimiz ay Britanya Borsası’nda halka açılma fikrini dile getirdi. Sanal kumar oynamak için en çok kullanılan ödeme şekli kredi kartı. Müşteri, kredi kartı numarası ve kartın arkasında bulunan CVC numarasını vererek sitenin hizmetinden yararlanabiliyor.

Bankalar internetten oynanan kumarda, kredi kartından nakit avans çekilmiş gibi işlem yapıyor, müşteriye günlük faiz uyguluyor. Oyuncu kaybetmek istemeyen kumar siteleri bunun da önlemini almış. Faiz ödememek isteyen müşterileri için havale ile ödeme kabul ediyorlar. Ancak merkezi yurtdışında bulunan bu şirketlere para transferi daha pahalıya geleceğinden, şirket Türkiye’de bir temsilcinin hesap numarasını vererek bu işlemleri yürütüyor. Fakat temsilci ile şirket arasında anlaşmazlık olduğunda şirket sorumluluk kabul etmiyor. Bu nedenle oyuncu ilk kumarını temsilciye para transfer ederek oynuyor.


İki banka yasakladı

Rapora göre kullanıcıların kredi kartı bilgilerini vermekten korkmaları nedeniyle kredi kartına bağlı “sanal kart” kolaylıkla alınabiliyor. Kartın limiti kullanıcı tarafından belirleniyor. Sadece internette yapılan alışverişlerde kullanılıyor. Alışveriş bittikten sonra bu kart başkaları tarafından kullanılamıyor. Sisteme kayıtlı binlerce kullanıcı var. Türkiye, tüm dünyadaki sanal kart kullanımında oldukça önlerde. 2002 yılında Europay’ın yaptığı araştırmada tüm dünyada ABD’den sonra en çok sanal kart kullanan ülke Türkiye. Sanal Kart pekçok banka tarafından veriliyor.

İnternette kredi kartı ile kumar oynanmasının önlemini almak imkansız değil. Uluslararası iki mali kuruluş İngiltere’deki müşterilerinin kredi kartlarıyla internette kumar oynamasını yasakladı. İki kurumun kredi kartlarını kullanarak internette kumar oynamak isteyenlerin kartları, sözkonusu sitelerde yapmak istedikleri işlemlerde bloke ediliyor. İnternetteki kumar sitelerinin perdelenmesi de mümkün. Ancak bunun için mahkeme kararı gerekiyor. Tamamen teknik bir mücadele yönteminde ise hackerlar kullanılıyor. Hackerlar ile kumar siteleri çökertilebiliyor. Bu işlemden bıkan siteler faaliyetine son verebiliyor.


Anlaşmazlıklarda Gibraltar yasaları geçerli

Raporda oyuncular ile yapılan sözleşmede anlaşmazlık halinde sitenin ait olduğu ülkenin yasalarının geçerli olduğu belirtiliyor. Örneğin “Anlaşmazlıkların hallinde Gibraltar yasaları geçerlidir” ibaresi yer alıyor. Ancak oyuncular Gibraltar’ın bir ülke ve nerede olduğunu dahi bilmiyor. Üyelik yaş sınırı genellikle 18 olmasına karşın, hizmet verilen ülkenin kanuni yaş sınırı esas alınıyor.


İddia kuponları ilkokul kitaplarının arasına girdi!

Kumar, sadece sanal dünyada icra edilmiyor. Aleni olarak devlet tarafından desteklenen ve medyanın bilfiil yönlendirmesiyle topluma bir hastalık gibi nükseden “bahis ve iddia” içeren kumar kuponları da geleceğimizi tehdit ediyor. Bu öylesine bir tehdit ki, okul sıralarında olması gereken çocuklarımız bu zincirin bir halkası haline geliyor/ getiriliyor. “Bahis ve iddia” içeren kumar kuponları ilkokul kitaplarının arasına kadar inmiş durumda. Zira, geçtiğimiz haftalarda bir gazeteye demeç veren AKP Diyarbakır Milletvekili İrfan Rıza Yazıcıoğlu da bu tehlikeye dikkat çekmişti. Yazıcıoğlu, “2 milyonluk şans oyununda 240 milyon alan öğrenciye şahit oldum. Spor organizasyonlarının kumar aracı haline getiren şans oyunları geleceğimiz olan gençliğimizi tehdit ediyor” dedi.


Kumar siteleri nasıl kuruluyor?

Adları, e-kumar, sanal kumar, internette kumar, online Casino, online kumar olarak değişiyor. ATO’nun raporuna göre, Gibraltar, Hollanda Antilleri, Güney Afrika, Dominik Cumhuriyeti, Cebelitarık, Grenado, Güney Kıbrıs gibi ülkelerde kurulan şirketler ortalama 100 bin dolar ödeyerek lisans alıyorlar. Konsey bu şirketlere yazılım, muhasebe, sigorta desteği veriyor. Çeşitli ödeme şekilleri ile faaliyet gösteren bu şirketler, bankacılık hizmetlerinden yararlanarak sitelerinde kumar oynayanları yakın takibe alıyorlar. Neteller (ATM sisteminden para çekme-yatırma), bankaya havale, kredi kartı, Western Union (para transferi), çek gönderme, fire pay (Neteller’ın bir başka yöntemi) gibi yöntemleri kullanan kumar şirketleri kredi kartı gibi yöntemlerde her türlü bilgiyi oyunculardan talep ediyorlar.

2 milyona yakın tutkunu var

Cirolar sır gibi saklanıyor olsa da online kumar sektörünü izleyen uzmanlar bu sitelerin ödedikleri vergiden kazanılan toplam parayı bulma yöntemini kullanıyor. Buna göre sadece Party Gaming sitesinin geçtiğimiz yıl vergi öncesi toplam kazancı 350 milyon dolar olmuş. İstatistiklere göre sadece poker sitelerinde her gün 180 milyon dolarlık oyun oynanıyor. 2003 yılında aynı istatistiğin sonucu günlük ciroyu 11 milyon dolar olarak gösteriyordu. Kısa süredeki bu artış dikkatlerden kaçacak gibi değil. Siber kumar tutkunlarının sayısıysa 2 milyon kişi olarak tahmin ediliyor. Dünyada toplam 100 milyon poker oyuncusu olduğu düşünüldüğünde oran olarak toplamın sadece küçük bir dilimini oluşturuyorlar. Ancak yatırım ve gelir dengesi açısından en kârlı müşteriler oldukları kesin. Sektörü takip eden Kanadalı Pokerpulse adlı araştırma firması bu dev cironun katlanarak büyüyeceğini ve sayısı 300’e ulaşan site sayısının binlerle ifade edileceğini iddia ediyor.

İnternette kumarın gördüğü ilginin arkasında acemilerin de kazanma şansı olması ve kazanılanın gerçek para olması yatıyor. Ancak çoğu zaman kaybedilenin de gerçek para olduğu unutuluyor. Bu sitelerin kazanma/kaybetme oranlarını ayarlayan yazılımları geliştiren Cryptologic firmasının iki yıl önceki gelirinin sadece yüzde 1’ini kumar siteleri oluşturuyordu. Bugün oran yüzde 20’ye ulaşmış durumda. Siteler kazanma konusundaki ezeli avantajlarını daha da pekiştirmeye çalışıyor.

Büyük poker sitelerinin kâr marjı yüzde 60 ile 70 arasında değişiyor. Geleneksel kumarhanelerden farkıysa masada herkesin gerçek bir oyuncu olması. Yani bilgisayara karşı oynamak yok. Sitelerse ortada dönen paradan yüzde 1 ile 5 arası komisyon alıyor.

Hazırlayan: Necmettin Çakmak