Zehirli Ok

Hâlık, Bârî, Musavvir, Azîz, Cebbar, Mütekebbir ve Âlî olan Allah'a hamdolsun! O öyle bir âlî ki O'nu cömertliğinden hiç kimse düşüremez. O öyle bir cebbâr ki her cebbar ve diktatör O'nun azameti önünde zelîl kalır. Her mütekebbir, O'nun izzeti önünde miskin ve mütevazi olur. O, kendisini irade ettiği hedeften hiçbir mâninin çeviremediği bir kahhârdır. Öyle zengin ki ne ortağı var, ne de şerîki... Öyle bir kâdir ki, O'nun celâl ve azameti insanların gözlerini kamaştırmıştır. O'nun istila ve istivası yüce arşı kahrının altına almıştır. O'nun övgüsü, peygamberlerin lisanlarını hasr altına almıştır. O'nun kudretinin hududunu, O'nun övgüsünü sonuna kadar saymaktan, O'nun celâlinin hakikatinin vasfını yapmaktan âciz olduklarını melekler ve peygamberler itiraf etmişlerdir. O'nun izzet ve yüceliği Kisraların belini kırmıştır. O'nun azamet ve kibriyası, Kayserlerin elini kısaltmıştır. Bu bakımdan azamet O'nun abâsı, kibriya O'nun ridasıdır. Kim azamet ve kibriya hususunda O'nunla cedelleşirse, ölüm hastalığıyla onun belini kırar ve o kırılışı tedavi etmekten kendisini âciz bırakır. O'nun celâli (büyüklüğü) yüce ve isimleri her türlü eksiklikten mukaddes ve münezzehdir.

Salât ve selâm, ışığı dünyayı kaplayan bir nûra mazhar olan Hz. Muhammed'in üzerine olsun! Öyle bir nûr ki âlemin bucakları ve ücra köşeleri bile onunla pırıl pırıl parlamakta... Allah'ın seçtiği, dost edindiği kimseler olan Hz. Muhammed'in ashabının ve âlinin üzerine de yarab salât ve selâm eyle! Hz. Peygamber, bir hadis-i kudsî de Allah Teâlâ'nın şöyle buyurduğunu rivayet eder:

Kibriya benim abâmdır. Azamet benim izarım... Bu bakımdan kim bu iki vasıfta benimle cedelleşirse onun belini kırarım.1

Üç haslet helâk edicidir. İtâati yapılan cimrilik, peşine takılman hevâ-i nefis ve kişinin nefsini beğenmesi.2

Bu bakımdan kibir ve ucub, helâk edici iki hastalıktır. Mütekebbir ve kendisini beğenen kimseler malûl ve hastadırlar. Bunların ikisinden de Allah'ın nezdinde nefret edilir. Bu bölümden gaye helâk edicileri açıklamak olduğundan, kibir ve ucub'un izahı gereklidir. Çünkü onlar helâk edicilerin en çirkinlerindendirler. Biz bu konuyu iki bölümde izah edeceğiz. Bir kısmı kibir, diğer kısmı da ucub hakkındadır.
_______________
1)Hâkim
2)Bezzar, Taberânî, Beyhâkî